ابراهیم در آتشبه فرمان نمرود ، ابراهیم را زندانی نمودند، از هر سو اعلام شد که مردم هیزم جمع کنند، و یک گودال و فضای وسیعی را در نظر گرفتند، بت پرستان گروه گروه هیزم می‌آوردند و در آن‌جا می‌ریختند. گر چه یک بار هیزم برای سوزاندن ابراهیم کافی بود، ولی دشمنان می‌خواستند هر چه کینه دارند نسبت به ابراهیم آشکار سازند، وانگهی این حادثه موجب عبرت برای همه شود، و عظمت و قلدری نمرود در قلبها سایه بیافکند تا در آینده هیچ‌کس چنین جرئتی نداشته باشد. ۱ - روز موعودروز موعود فرا رسید، نمرود با سپاه بی‌کران خود، در جایگاه مخصوص قرار گرفتند، در کنار آن بیابان ، ساختمان بلندی برای نمرود ساخته بودند، نمرود بر فراز آن ساختمان رفت تا از همان بالا صحنه سوختن ابراهیم را بنگرد و لذت ببرد. هیزم‌ها را آتش زدند، شعله‌های آن به سوی آسمان سرکشید، آن شعله‌ها به قدری اوج گرفته بود که هیچ پرنده‌ای نمی‌توانست از بالای آن عبور کند، اگر عبور می‌کرد می‌سوخت و در درون آتش می‌افتاد. ۲ - ساخت منجنیقدر این فکر بودند که چگونه ابراهیم را در درون آتش بیفکنند، شیطان یا شیطان صفتی به پیش آمد و منجنیقی ساخت و ابراهیم را در درون آن نهادند تا به وسیله آن او را به درون آتش پرتاب نمایند. در این هنگام ابراهیم تنها بود، حتی یک نفر از انسانها نبود که از او حمایت کند، تا آن‌جا که پدر خوانده‌اش « آزر » نزد ابراهیم آمد و سیلی محکمی به صورت او زد و با تندی گفت: «از عقیده‌ات برگرد!» ۳ - درخواست فرشته‌ها از خداولی همه موجودات ملکوتی نگران ابراهیم بودند، فرشتگان آسمانها گروه گروه به آسمان اول آمدند و از درگاه خدا درخواست نجات ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ را نمودند، همه موجودات نالیدند، جبرئیل به خدا عرض کرد: «خدایا! خلیل تو، ابراهیم بنده تو است و در سراسر زمین کسی جز او تو را نمی‌پرستد، دشمن بر او چیره شده و می‌خواهد او را با آتش بسوزاند». ۳.۱ - جواب خداوندخداوند به جبرئیل خطاب کرد: «ساکت باش! آن بنده‌ای نگران است که مانند تو ترس از دست رفتن فرصت را داشته باشد، ابراهیم بنده من است، اگر خواسته باشم او را حفظ می‌کنم، اگر دعا کند دعایش را مستجاب می‌نمایم». ۴ - دعای ابراهیمابراهیم در میان منجنیق، لحظه‌ای قبل از پرتاب، خدا را چنین خواند: «یا اَللهُ یا واحِدُ یا اَحَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یولَدْ وَ لَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ نَجِّنِی مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِکَ؛ ای خدای یکتا و بی‌همتا، ای خدای بی‌نیاز، ای خدایی که هرگز نزاده و زاده نشد، و هرگز شبیه و نظیر ندارد، مرا به لطف و رحمتت، از این آتش نجات بده».(و مطابق بعضی از روایات، امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود: ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ در مناجات خود، انوار پنج تن آل عبا ـ علیه‌السلام ـ را واسطه قرار داد و گفت: «اللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ...» جبرئیل در فضا نزد ابراهیم آمد و گفت: «آیا به من نیاز داری؟» ابراهیم گفت: «به تو نیازی ندارم ولی به پروردگار جهان نیاز دارم.» جبرئیل انگشتری را در انگشت دست ابراهیم نمود، که در آن چنین نوشته شده بود: «معبودی جز خدای یکتا نیست، محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ رسول خدا است، به خدا پناهنده شدم، و به او اعتماد کردم، و کارم را به او سپردم» ۵ - خطاب خداوند به اتشدر همین لحظه فرمان الهی خطاب به آتش صادر شد: «یا نارُ کُونی بَرْداً؛ ای آتش برای ابراهیم سرد باش».آتش آن چنان خنک شد، که دندانهای ابراهیم از سرما به لرزه در آمد، سپس خطاب بعدی خداوند آمد: «و سَلاماً عَلی اِبْراهیمَ؛ بر ابراهیم، سالم و گوارا باش». آن همه آتش به گلستانی سبز و خرّم مبدَل شد، جبرئیل کنار ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ آمد و بااو به گفتگو پرداخت. بهتر این است که در این جا به اشعار ناب مولانا در کتاب مثنوی گوش جان فرا دهیم: چون رها از منجنیق آمد خلیل آمد از دربار عزّت، جبرئیل گفت: هَل لَک حاجَهٌ یا مُجتبی گفت: اَمّا مِنکَ یا جبریلُ لا من ندارم حاجتی با هیچ‌کس با یکی کار من افتاده است و بس آن چه داند لایق من آن کند خواه ویران خواه آبادان کند گفت این جا هست نامحرم مقال عِلْمُهُ بِالحالِ حَسْبِی مَا السُّؤال گر سزاوار من آمد سوختن لب ز دفع او بیاید دوختن من نمی‌دانم چه خواهم زان جناب بهر خود و اللهُ اَعْلَم بالصَّواب نمرود ابراهیم را در گلستان دید که با پیرمردی گفتگو می‌کند، به آزر رو کرد و گفت: «به راستی پسرت چقدر در نزد پروردگارش ارجمند است!» و نیز گفت: «اگر بنا است کسی برای خود خدایی انتخاب کند، سزاوار است که خدای ابراهیم را انتخاب نماید.» یکی از رجال چاپلوس دربار نمرود (برای رفع وحشت نمرود) گفت: «من دعا و وِردی بر آتش خواندم، تا آتش ابراهیم را نسوزاند. همان دم ستونی از همان آتش به سوی او آمد و او را سوزانید، در حالی که آتش‌های تمام دنیا، تا سه روز، سوزنده نبود. ۶ - تشبیه امام سجاد به حضرت ابراهیمدر ماجرای کربلا ، امام سجّاد ـ علیه‌السلام ـ سخت بیمار بود، به طوری که با زحمت ـ آن هم با تکیه بر عصا ـ می‌توانست برخیزد، امام حسین ـ علیه‌السلام ـ با او دیدار کرد و فرمود: «پسرم! چه میل داری؟!» امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ عرض کرد: «اَشتَهِی اَنْ اَکونَ مِمَّنْ لا اَقْتَرِحُ عَلَی اللهِ رَبِّی ما یدَبِّرُهُ لِی؛ میل دارم به گونه‌ای باشم که در برابر خواسته‌های تدبیر شده خدا برای من، خواسته دیگری نداشته باشم.» امام حسین ـ علیه‌السلام ـ فرمود: احسن و آفرین! تو هم چون ابراهیم خلیل ـ علیه‌السلام ـ هستی که جبرئیل از او پرسید: آیا خواهش و حاجتی داری؟ او در پاسخ گفت: «هیچ گونه پیشنهادی به خدا ندارم، بلکه او مرا کفایت می‌کند و نگهبان نیکی است.» ۷ - فهرست منابع(۱) عروسی حویزی، عبد علی بن جمعة، تفسیر نور الثقلین، قم، چاپ، چهارم، ۱۴۱۵ ق. (۲) صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، ۲ جلد، ناشر مکتبة الحیدریة، نجف، ۱۹۶۶م، ۱۳۸۵. (۳) طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵ق ۱۹۹۵م ۱۳۷۴. (۴) مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ ق ۱۹۸۳م ۱۳۶۲. (۵) امین، محسن، اعیان الشیعه، ط ارشاد. (۶) قمی، عباس، انوار البهیه، مؤسسة النشر الإسلامی، قم، ۱۴۱۷ق ۱۳۷۵. ۸ - پانویس۹ - منبعاندیشه قم، برگرفته از مقاله «به اتش افکندن ابراهیم». رده‌های این صفحه : آتش | حضرت ابراهیم
|